Ümumi

Ellipsis nədir?

Yunan sözü olub mənası “buraxılma” deməkdir. Sözlərin və ya şəkilçilərin ixtisarı deməkdir.

Ellipsis (üç nöqtə – “…”) yazılı və şifahi nitqdə istifadə olunan bir dil vahididir. Bu işarə əsasən cümlədə müəyyən hissənin buraxıldığını, fikrin qeyri-müəyyən və ya davamlı olduğunu, qeyri-şifahi məna daşıdığını göstərmək üçün işlədilir.

Ellipsis’in İstifadə Məqsədləri

Mətnin bir hissəsini buraxmaq üçün

  • Ədəbi və akademik yazılarda sitat gətirilərkən bəzi sözlər və ya ifadələr çıxarılanda ellipsis işarəsindən istifadə olunur.
  • Məsələn:
    • “Bütün insanlar azaddır… və bərabər hüquqlara malikdir.”

Fikrin qeyri-müəyyən və davamlı olduğunu göstərmək üçün

  • Müəyyən bir düşüncəni açıq şəkildə ifadə etməmək üçün işlədilir.
  • Məsələn:
    • “Bəlkə də, o, məni bağışlayar…”

Dramatik təsir yaratmaq üçün

  • Ədəbiyyatda və danışıqda gərginliyi artırmaq, məna qatmaq üçün istifadə olunur.
  • Məsələn:
    • “Otağa daxil oldu… və hər şey dəyişdi.”

Danışıqda pauza və tərəddüd bildirmək üçün

  • Qeyri-rəsmi yazışmalarda və ya dialoqlarda bir nəfərin tərəddüd etdiyini və ya dayandığını göstərmək üçün istifadə edilir.
  • Məsələn:
    • “Mən… bilmirəm nə deyim…”

Ellipsis’in Düzgün İstifadəsi

  • Ellipsis həmişə üç nöqtədən ibarət olur (…).
  • Sözlərin arasında və ya sonunda istifadə edilə bilər.
  • Formal yazılarda çox istifadə olunmamalıdır.

Məsələn:

El bilir ki, sən mənimsən,
Yurdum, yuvam, məskənimsən,
Anam, doğma vətənimsən!
Ayrılarmı könül candan?
Azərbaycan, Azərbaycan!

Burada yurdum(-san), yuvam(-san), anam(-san) şəkilçiləri ixtisar olunmuşdur.

Digər nümunə:

Sara üzməyi bilmir, Matias da” ( üzməyi  bilmir”) Burada “Matias da üzməyi bilmir” olmalı idi.

Bir cavab yazın

Sizin e-poçt ünvanınız dərc edilməyəcəkdir. Gərəkli sahələr * ilə işarələnmişdir

Back to top button