Laktoza süd məhsullarında təbii olaraq mövcud olan bir şəkər növüdür. İnsanlar tərəfindən qidalanma zamanı qəbul edilən bu maddə orqanizmin enerji ehtiyaclarını təmin etmək üçün əhəmiyyətlidir. Lakin bəzi şəxslər laktozanı həzm etməkdə çətinlik çəkirlər. Bu məqalədə laktozanın tərifi, funksiyası və həzm problemi haqqında ətraflı məlumat veriləcək.
Laktoza disakkarid şəkərdir və qlükoza və qalaktoz molekullarından ibarətdir. O, əsasən süd və süd məhsullarında tapılır.
Laktozanın əsas mənbələri inək, keçi və insan südü kimi təbii süd məhsullarıdır. Süd məhsullarından hazırlanan yoğurt, pendir və dondurmalar da laktoza tərkibli məhsullardır.
Laktozanın funksiyaları
Enerji mənbəyi-Laktoza bədən üçün mühüm enerji mənbəyidir. Orqanizmdə qlükoza və qalaktoza çevrilərək enerji istehsalına kömək edir.
Həzm prosesinə təsiri-Laktoza həzmi üçün orqanizmdə “laktaza” adlı ferment istehsal olunur. Bu ferment laktozanı parçalayaraq bədəndə istifadəyə hazır hala gətirir.
Mikrofloranın dəstəklənməsi-Laktoza, bağırsaqlardakı faydalı bakteriyaların inkişafını dəstəkləyərək həzm sağlamlığını yaxşılaşdırır.
Laktoza həzmində problemlər
Laktoza dözümsüzlüyü, laktaza fermentinin çatışmazlığı nəticəsində laktozanın tam həzm olunmaması ilə bağlı bir vəziyyətdir. Bu problem qarın ağrısı, köp və ishal kimi simptomlarla müşayiət olunur.
Laktoza dözümsüzlüyünün səbəbləri
- Genetik faktorlar
- Yaşın artması ilə ferment istehsalının azalması
- Mədə-bağırsaq xəstəlikləri
Dözümsüzlükdən necə qorunmaq olar?
Laktoza dözümsüzlüyü olan şəxslər laktozasız süd və süd məhsullarına üstünlük verə bilər. Həmçinin xüsusi laktaza ferment tabletləri istifadə edilə bilər.
Laktoza ilə bağlı yanlış fikirlər
Laktoza allergiyası ilə qarışdırılma
Laktoza dözümsüzlüyü tez-tez süd allergiyası ilə qarışdırılır. Lakin bu iki vəziyyət fərqlidir. Süd allergiyası immun sistemlə əlaqəli olduğu halda, laktoza dözümsüzlüyü həzm fermentlərinin çatışmazlığı ilə bağlıdır.
Laktoza tamamilə zərərlidir?
Laktoza sağlam insanlar üçün zərərli deyil. Əksinə, o, enerji və bəzi qida maddələrinin mənimsənilməsi üçün vacibdir.
Laktozanın faydaları
Uşaqlar üçün əhəmiyyəti
Laktoza körpələrin inkişafı üçün mühüm qida maddəsidir. O, beyinin və sinir sisteminin inkişafına kömək edir.
Bağırsaq sağlamlığı
Laktoza bağırsaqlarda probiotik bakteriyaların inkişafını təşviq edir və həzm sağlamlığını dəstəkləyir.
Laktoza ilə zəngin məhsullar
- Süd
- Yoğurt
- Pendir
- Dondurma
- Süd əsaslı desertlər
Laktozasız məhsullar
Laktoza dözümsüzlüyü olan şəxslər üçün bazarda laktozasız süd və məhsullar mövcuddur. Bu məhsullar xüsusi texnologiyalarla laktozadan təmizlənir.
Laktoza qida rasionunun mühüm bir hissəsidir. O, enerji mənbəyi olmaqla yanaşı, sağlam bağırsaq mikroflorasını dəstəkləyir. Lakin laktoza dözümsüzlüyü olan şəxslər alternativ məhsullara yönəlməlidir. Sağlam qidalanma üçün laktozanın balanslı qəbul edilməsi tövsiyə olunur.