Fibrinogen nədir?

Fibrinogen, qaraciyər tərəfindən istehsal olunan və qan laxtalarının meydana gəlməsinə kömək edərək qanaxmanın dayandırılmasına kömək edən zülaldır. Fibrin qan laxtalanmasında qanaxmanı dayandıran və yaraları sağaldan əsas zülaldır və laxtalanma faktoru kimi tanınır.

Fibrinogen haqqında daha ətraflı:

Qanda fibrinogenin səviyyəsi fibrinogen testi ilə müəyyən edilir. Qanda fibrinogenin aşağı və ya yüksək olması müxtəlif xəstəliklərin əlaməti ola bilər. Həddindən artıq qanaxma və zədələnmə hallarında qanda fibrinogen səviyyəsi yoxlanılır. Onun yüksək səviyyəsi bədəndə artıq fibrinogen zülalının olduğunu göstərsə də, aşağı fibrinogen səviyyəsi də nəzərə alınması lazım olan şərtlərdəndir.

Fibrinogen testi nədir?

Fibrinogen testi qan laxtalanmasına kömək edən bir protein olan fibrinogenin qan səviyyəsini ölçmək üçün edilən bir testdir. Aşağı fibrinogen səviyyələri qanın laxtalanmasını çətinləşdirsə də, yüksək səviyyədə fibrinogen bədəndə infarkt və insult kimi pozğunluqlara səbəb ola bilər.

Bədəndə aşağıdakı simptomlar baş verərsə, həkim tərəfindən fibrinogen testi tələb olunur:

• Diş ətinin qanaxması
• Mədə-bağırsaq qanaxması
• Nəcisdə qanaxma
• Sidikdə qanaxma
• Qanlı  öskürək
• Həddindən artıq qanaxma
• Tez-tez baş verən burun qanamaları
• Dalağın yırtılması

Fibrinogen yüksək olarsa nə olar?

Yüksək fibrinogen səviyyəsi bədəndə iltihab və ya infeksiya olduğunun göstəricisi ola bilər. Yüksək fibrinogen səviyyələri tez-tez xroniki iltihablı xəstəliklər, infeksiyalar, ürək-damar xəstəlikləri, diabet, piylənmə və bəzi xərçəng növləri ilə əlaqələndirilir. Yüksək fibrinogen səviyyələri də infarkt riskini artıra bilər. Yüksək səviyyədə fibrinogen qanın daha asan laxtalanmasına və damarların tıxanmasına səbəb ola bilər.

Yüksək fibrinogenin səbəbi nədir?

Yüksək fibrinogen səviyyələri adətən bədəndə iltihab və ya infeksiya olduğunu göstərir. Bununla belə, yüksək fibrinogen səviyyəsinin digər mümkün səbəbləri var:

Xroniki iltihab: Revmatoid artrit, Crohn xəstəliyi və lupus kimi xroniki iltihablı xəstəliklər fibrinogen səviyyələrini artıra bilər.

İnfeksiyalar: Bakterial və ya viral infeksiyalar bədənin müdafiə mexanizmi kimi fibrinogen istehsalını artıra bilər.

Ürək-damar xəstəlikləri: Ürək xəstəlikləri və ateroskleroz kimi vəziyyətlər yüksək fibrinogen səviyyələri ilə əlaqəli ola bilər.

Diabet və piylənmə: Bu metabolik şərtlər bədəndə davamlı aşağı dərəcəli iltihaba səbəb ola bilər ki, bu da fibrinogen səviyyəsinin artmasına səbəb olur.

Xərçəng: Bəzi xərçəng növləri, xüsusilə mədə xərçəngi, kolon xərçəngi və böyrək xərçəngi fibrinogen səviyyələrinin artmasına səbəb ola bilər.

Hamiləlik: Hamiləlik zamanı fibrinogen səviyyələri təbii olaraq yüksələ bilər. Bu, doğuş zamanı qan itkisinin qarşısını almağa kömək edir.

Siqaret çəkmək: Siqaret çəkmək bədəndə iltihab reaksiyasını artıraraq fibrinogen səviyyəsinin yüksəlməsinə səbəb ola bilər.

Travma və ya cərrahi müdaxilə: Cərrahi prosedurlar və ciddi xəsarətlər fibrinogen səviyyələrinin müvəqqəti artmasına səbəb ola bilər.

Yüksək fibrinogenin səbəbi nədir?

• İltihab
• Böyrək zəifliyi
• Şişlər
• Qanaxma
• Siqaret istehlakı
• İltihab
• Travma
• Diabet

Fibrinogenin aşağı olması nədir?

Aşağı fibrinogen qan plazmasında fibrinogenin normal səviyyədən aşağı olması deməkdir. Bu vəziyyət müxtəlif sağlamlıq problemlərinin əlaməti ola bilər və diqqətlə qiymətləndirilməlidir.

Fibrinogenin aşağı olmasının səbəbləri

Qaraciyər xəstəlikləri: Qaraciyər sirozu və ya kəskin qaraciyər çatışmazlığı kimi vəziyyətlər fibrinogen istehsalını azalda bilər.

Yayılmış damardaxili koaqulopatiya (DIC): Bu ciddi vəziyyət fibrinogenin və digər laxtalanma faktorlarının sürətlə tükənməsinə səbəb ola bilər.

Genetik pozğunluqlar: Ailəvi disfibrinogenemiya kimi genetik pozğunluqlar fibrinogen istehsalına və ya funksiyasına təsir göstərə bilər.

Qida çatışmazlığı: Şiddətli protein və ya vitamin çatışmazlığı fibrinogen istehsalına mənfi təsir göstərə bilər.

Aşağı fibrinogenin əlamətləri

Yüksək fibrinogen səviyyələrində olduğu kimi, aşağı səviyyələr simptomlara səbəb olmaya bilər. Lakin bəzi hallarda aşağıdakı əlamətlər müşahidə oluna bilər.

• Həddindən artıq qanaxma
• Göyərmə
• Burun qanaxmaları
• Diş ətlərinin qanaması