Manipulyator nədir?
Manipulyator – insanları, hadisələri və ya vəziyyətləri öz məqsədlərinə uyğun yönləndirmək üçün psixoloji və emosional təsir metodlarından istifadə edən şəxsdir. Manipulyasiya gizli təsir etmə texnikaları ilə insanların davranışlarını, qərarlarını və düşüncələrini dəyişdirməyə yönəlmiş bir prosesdir
Manipulyatorlar müxtəlif sahələrdə – iş yerində, şəxsi münasibətlərdə, siyasətdə və digər sosial mühitlərdə rast gəlinə bilər. Onların əsas xüsusiyyətləri bunlardır:
- İnsanların zəif cəhətlərindən istifadə edirlər – onlar başqalarının emosional və psixoloji zəif nöqtələrini öyrənərək, onları öz xeyirlərinə istifadə edirlər.
- İkiüzlülük və yalan – manipulyatorlar öz məqsədlərinə çatmaq üçün həqiqətləri təhrif edə bilər və insanları aldatmağa çalışırlar.
- Manevr etmə bacarığı – birbaşa təsir etmədən insanları istədikləri nəticəyə yönləndirə bilirlər.
- Emosional təsir – günah hissi yaratmaq, qorxu aşılamaq və ya mərhəmət doğurmaq kimi üsullardan istifadə edirlər.
Manipulyasiya növləri
Emosional manipulyasiya-Bu növ manipulyasiya zamanı manipulyator insanın duyğularına təsir edərək onu istədiyi şəkildə davranmağa vadar edir. Məsələn, günah hissi aşılamaq, şantaj etmək və ya təhdidlərdən istifadə etmək bu kateqoriyaya daxildir.
İnformasiya manipulyasiyası-Burada manipulyator məlumatları ya gizlədir, ya da təhrif edərək insanlara təsir göstərir. Siyasət və media sahəsində bu üsul geniş yayılmışdır.
Psixoloji manipulyasiya-İnsan psixikasına təsir etməklə həyata keçirilən manipulyasiya metodlarıdır. Hipnoz, beyin yuyulması və subliminal mesajlar bu kateqoriyaya aiddir.
Sosial manipulyasiya-Sosial mühitdən istifadə edərək insanların qərarlarını və davranışlarını dəyişdirmək məqsədi daşıyır. Məsələn, bir insanın ictimai rəyə uyğunlaşmaq üçün öz fikirlərindən imtina etməsi.
Manipulyatorlardan qorunmaq üçün aşağıdakı üsullardan istifadə edə bilərsiniz:
- Öz dəyərlərinizi və sərhədlərinizi müəyyən edin – manipulyatorlar sizin zəif cəhətlərinizi istismar etməyə çalışacaq, buna görə də sərhədlərinizi qoruyun.
- Şübhəli situasiyalarda diqqətli olun – sizə təzyiq göstərən və ya qərarlarınıza təsir etməyə çalışan insanlara qarşı ayıq olun.
- Duyğularınıza nəzarət edin – manipulyatorlar emosiyalar üzərindən təsir etməyə çalışır, ona görə də duyğularınızı idarə etməyi bacarmalısınız.
- Loqikaya əsaslanın – obyektiv düşünmək və manipulyasiyanı tanımaq sizi bu təsirdən qoruya bilər.