Tibbi

Menopauza nədir?

Menopauza, qadınlarda reproduktiv dövrün sonunu göstərən və menstruasiya dövrünün təbii olaraq sona çatması ilə xarakterizə olunan bir mərhələdir. Bu dövr, qadın orqanizmində hormonal dəyişikliklərlə başlayır və adətən 45-55 yaş arasında baş verir. Menopauza zamanı östrojen və progesteron kimi hormonların səviyyəsi azalır və bu, qadınlarda reproduktiv sistemin fəaliyyətinin sona çatmasına gətirib çıxarır. Menopauza təkcə fiziki dəyişiklikləri deyil, həm də psixoloji dəyişiklikləri əhatə edir və bəzi qadınlar üçün çətin bir mərhələ ola bilər.

Menopauza üç əsas mərhələdən ibarətdir: perimenopauza, menopauza və postmenopauza. Hər mərhələnin özünəməxsus xüsusiyyətləri və simptomları vardır. Bu məqalədə menopauza prosesi, simptomları, təsirləri və bu dövrdə qadınlara göstərilən tibbi dəstək haqqında məlumat veriləcəkdir.

Menopauzanın mərhələləri

Menopauza prosesi adətən bir neçə mərhələdə baş verir və hər mərhələ fərqli hormonal dəyişiklikləri və simptomları ilə seçilir. Aşağıda menopauza mərhələləri və onların xüsusiyyətləri izah edilmişdir:

Perimenopauza

Perimenopauza, menopauzadan əvvəl başlayan və hormonal dəyişikliklərin tədricən meydana gəldiyi mərhələdir. Bu mərhələ, menstruasiya dövrlərinin nizamsızlaşması ilə xarakterizə olunur və qadınlarda östrojen səviyyəsinin azalması baş verir. Perimenopauza dövründə aşağıdakı simptomlar müşahidə oluna bilər:

  • Menstruasiya dövrlərinin nizamsızlaşması
  • Qızarma və tərləmə
  • Həssaslıq və əhval dəyişikliyi

Menopauza

Menopauza mərhələsi, qadının ardıcıl 12 ay boyunca menstruasiya keçirməməsi ilə təyin edilir. Bu dövrdə qadının reproduktiv dövrü sona çatır və hormon səviyyələri minimuma düşür. Menopauza dövründə qadınlar östrojen çatışmazlığına görə fiziki və psixoloji dəyişikliklər yaşaya bilər.

Postmenopauza

Postmenopauza, qadının menopauzadan sonrakı mərhələsidir və ömrünün geri qalan hissəsini əhatə edir. Bu dövrdə artıq menstruasiya baş vermir və hormon səviyyəsi stabil olaraq aşağı səviyyədə qalır. Bu mərhələdə menopauza simptomları azala bilər, lakin bəzi qadınlar östrojen çatışmazlığı səbəbindən osteoporoz və ürək-damar xəstəlikləri kimi problemlərlə üzləşə bilər.

Menopauza simptomları

Menopauza dövrü bir çox fərqli simptomlarla müşayiət olunur və hər qadında fərqli formalarda ortaya çıxa bilər. Aşağıda menopauzanın ən çox müşahidə edilən simptomları verilmişdir:

Menopauza dövründə ən çox rast gəlinən simptomlardan biri qızarma və tərləmədir. Bu vəziyyət xüsusilə gecələr daha çox olur və yuxu keyfiyyətini azalda bilər.

Hormonal dəyişikliklər əhval dəyişikliyinə, əsəbilik və hətta depressiyaya səbəb ola bilər. Bəzi qadınlar bu dövrdə psixoloji dəstəyə ehtiyac duya bilər.

Yuxusuzluq menopauza dövründə rast gəlinən digər bir problemdir. Qızarma və tərləmə səbəbindən yuxu pozula bilər və bu da gündəlik həyat keyfiyyətinə təsir edə bilər.

Östrojen səviyyəsinin azalması vaginal quruluq və cinsi marağın azalmasına səbəb ola bilər. Bu problem bəzi qadınlarda narahatlıq və ağrıya gətirib çıxara bilər.

Menopauza sonrası östrojen çatışmazlığı, sümük sıxlığının azalmasına və osteoporoz riskinin artmasına səbəb ola bilər. Bu, sümüklərin kövrəkliyini artırır və sınıq riskini yüksəldir.

Menopauza dövründə sağlamlığı qoruma yolları

Menopauza dövründə qadınların sağlamlığını qorumaq üçün bir sıra tədbirlər tövsiyə edilir. Bu tədbirlər həm fiziki, həm də psixoloji sağlamlığın qorunmasına kömək edir. Aşağıda menopauza dövründə sağlamlığı qoruma yolları verilmişdir:

Menopauza dövründə sağlam qidalanma vacibdir. Kalsium və D vitamini zəngin qidalar sümük sağlamlığını qorumağa kömək edir. Meyvə, tərəvəz və tam taxıl məhsulları isə ümumi sağlamlığı dəstəkləyir.

Fiziki fəaliyyət sümük və ürək-damar sağlamlığını gücləndirir. Mütəmadi idman qan dövranını yaxşılaşdırır, stressi azaldır və ümumi sağlamlığı dəstəkləyir.

Hormonal dəyişikliklərin gətirdiyi stres və əhval dəyişikliyi ilə mübarizə üçün stress idarəetmə üsulları tətbiq edilməlidir. Yoga, meditasiya və nəfəs alıb-vermə texnikaları stressi azaltmağa kömək edir.

Bəzi qadınlar üçün menopauza dövrü çətin keçə bilər. Psixoloji dəstək almaq və ya dəstək qruplarına qoşulmaq bu dövrü daha rahat keçirməyə kömək edir.

Bəzi hallarda, həkimlər östrojen çatışmazlığını aradan qaldırmaq üçün hormonal terapiya təyin edə bilərlər. Lakin bu terapiyanın riskləri və faydaları diqqətlə qiymətləndirilməli və yalnız həkim nəzarətində istifadə olunmalıdır.

Menopauza, qadınların həyatında təbii bir mərhələdir və bu dövrdə hormonal dəyişikliklər fiziki və psixoloji dəyişikliklərə səbəb ola bilər. Menopauzanın simptomları və təsirləri fərqli olsa da, sağlam həyat tərzi və tibbi dəstək bu dövrü daha rahat keçirməyə kömək edir. Menopauza dövründə sağlam qidalanma, fiziki fəaliyyət və stressin idarə edilməsi qadınların həyat keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq üçün vacib amillərdir. Hormonal terapiya kimi metodlar da bəzi qadınlar üçün faydalı ola bilər, lakin hər bir qadın öz bədənini dinləyərək və həkim məsləhəti ilə bu dövrü keçməlidir.

Bir cavab yazın

Sizin e-poçt ünvanınız dərc edilməyəcəkdir. Gərəkli sahələr * ilə işarələnmişdir

Back to top button