Perinatal nədir?
Perinatal termini, körpənin doğumundan əvvəl və doğumdan dərhal sonra olan dövrü təsvir etmək üçün istifadə olunan tibbi bir anlayışdır. Bu dövr ana və körpənin sağlamlığı üçün çox əhəmiyyətlidir və müxtəlif tibbi və profilaktik tədbirlər tələb edir. Perinatal dövr, hamiləliyin 22-ci həftəsindən başlayaraq doğumdan sonrakı 7 günə qədər olan müddəti əhatə edir. Bu müddət ərzində körpənin və ananın sağlamlığı yaxından izlənilir və lazım gələrsə, tibbi müdaxilələr həyata keçirilir.
Perinatal dövrdə ananın və körpənin sağlamlığı üçün müxtəlif tədbirlər və tibbi yardımlar təmin olunur. Bu müddət, körpənin düzgün inkişafını, ananın hamiləlikdən və doğumdan sonra sağalmasını təmin etmək üçün çox önəmlidir. Bu məqalədə perinatal dövr haqqında ətraflı məlumat veriləcəkdir, o cümlədən onun əhəmiyyəti, əsas mərhələləri və bu dövrdə diqqət ediləsi əsas məqamlar.
Perinatal dövrün əsas mərhələləri
Perinatal dövr, hamiləliyin 22-ci həftəsindən başlayaraq körpənin doğulmasından sonrakı ilk həftəyə qədər olan müddəti əhatə edir. Bu müddət ərzində müxtəlif mərhələlər var və hər biri ana və körpə üçün xüsusi diqqət tələb edir:
Hamiləliyin 22-37-ci həftələri
Bu dövrdə körpənin orqan və sistemlərinin inkişafı daha da tamamlanır. Ana orqanizmi bu mərhələdə hamiləliyə uyğunlaşmağa davam edir və müxtəlif tibbi müayinələr aparılır. Körpənin çəkisi, inkişafı və ananın sağlamlığı mütəmadi olaraq yoxlanılır. Həkimlər hamilə qadının qidalanmasını, hərəkətliliyini və digər gündəlik vərdişlərini izləyir və lazımi məsləhətlər verir.
Doğuma hazırlıq mərhələsi
Hamiləliyin 37-ci həftəsindən sonra körpə tam inkişaf etmiş hesab edilir və doğuma hazırlıq başlar. Bu mərhələdə anaya doğum prosesi və onun gedişi haqqında məlumat verilir. Ananın və körpənin vəziyyəti yenidən qiymətləndirilir və doğum planı hazırlanır. Doğum öncəsi stres və narahatlıq ananın sağlamlığına təsir edə bilər, buna görə də bu mərhələdə psixoloji dəstək də əhəmiyyətlidir.
Doğum anı və doğum sonrası ilk günlər
Doğum anı perinatal dövrün əsas mərhələlərindən biridir. Bu mərhələdə anaya tibbi nəzarət altında doğum prosesi keçirtmək üçün dəstək verilir. Körpə doğulduqdan sonra onun sağlamlığı yoxlanılır və Apqar testi kimi testlər vasitəsilə onun həyati funksiyaları qiymətləndirilir. Doğumdan sonrakı ilk 7 gün körpənin adaptasiya prosesinin çox həssas bir dövrüdür.
Perinatal dövrün əhəmiyyəti
Perinatal dövr, ananın və körpənin sağlamlığı baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Bu dövrdə təmin olunan tibbi nəzarət və dəstək həm ananın, həm də körpənin uzunmüddətli sağlamlığına təsir göstərə bilər. Aşağıda perinatal dövrün əsas əhəmiyyətli məqamları izah edilmişdir:
Körpənin sağlam inkişafının təmini
Perinatal dövrdə körpənin inkişafı yaxından izlənilir və müxtəlif müayinələr aparılır. Bu dövrdə edilən yoxlamalar və tibbi müdaxilələr körpənin fiziki və zehni inkişafını təmin edir və potensial problemləri erkən mərhələdə aşkarlayır.
Ananın sağlamlığının qorunması
Bu dövrdə ananın sağlamlığı və psixoloji vəziyyəti diqqətlə izlənir. Doğumdan sonra ananın sağlamlığını bərpa etməsi və hamiləlik dövründəki dəyişikliklərdən düzgün şəkildə çıxması üçün dəstək göstərilir. Ananın fiziki və psixoloji sağlığı həm körpənin, həm də ailənin rifahı üçün önəmlidir.
Doğum risklərinin azaldılması
Perinatal dövrdəki mütəmadi tibbi müayinələr, doğum zamanı ortaya çıxa biləcək riskləri azaltmağa kömək edir. Körpənin durumu və ananın sağlamlığı diqqətlə izlənilərək potensial problemlərə erkən müdaxilə edilir və doğum riskləri minimuma endirilir.
Psixoloji dəstək
Perinatal dövrdə ananın psixoloji dəstəyə ehtiyacı ola bilər. Hamiləlik və doğum prosesi, həmçinin doğum sonrası dövr stress və narahatlıq yaradacaq vəziyyətlərdir. Bu dövrdə psixoloji dəstək ananın rahatlığını təmin edir və onun sağlam emosional durumu üçün vacibdir.
Perinatal baxımın əsas məqamları
Perinatal dövrdə ana və körpənin sağlamlığını qorumaq üçün müxtəlif tibbi və profilaktik tədbirlər həyata keçirilir. Aşağıda perinatal baxımın əsas məqamları verilmişdir:
Perinatal dövrdə hamilə qadınlar müntəzəm olaraq tibbi müayinələrdən keçir. Bu müayinələr vasitəsilə həm körpənin, həm də ananın sağlamlığı yoxlanır. Həkimlər müxtəlif analizlər və ultrasəs vasitəsilə körpənin vəziyyətini və inkişafını qiymətləndirir.
Ananın qidalanması körpənin inkişafı üçün çox önəmlidir. Həkimlər perinatal dövrdə anaya xüsusi bir pəhriz təklif edə bilər. Sağlam qidalanma körpənin fiziki və zehni inkişafını dəstəkləyir və ananın enerji səviyyəsini artırır.
Hamiləlik dövründə müəyyən fiziki hərəkətlər və məşqlər perinatal baxımın bir hissəsi olaraq təklif edilə bilər. Bu məşqlər ananın enerjisini artırır, stressi azaldır və doğum prosesini asanlaşdırır. Lakin hər bir fiziki aktivlik həkim nəzarətində və tövsiyəsi ilə həyata keçirilməlidir.
Doğuma yaxınlaşan dövrdə ananın emosional vəziyyəti də çox əhəmiyyətlidir. Ailə üzvlərinin və həkimlərin dəstəyi, perinatal dövrdə ananın psixoloji rahatlığını təmin etməyə kömək edir.
Perinatal dövr, körpənin və ananın sağlamlığı üçün vacib bir mərhələdir və bu dövrdəki tibbi nəzarət və dəstək onların uzunmüddətli rifahını təmin edir. Bu dövrdə aparılan müayinələr, verilən qidalanma məsləhətləri və psixoloji dəstək ana və körpə üçün sağlam bir başlanğıc yaradır. Perinatal baxımın düzgün həyata keçirilməsi hamiləlik, doğum və doğum sonrası dövrdə riskləri azaldır və sağlam bir həyat təmin edir.