Propolis Nədir?
Propolis, arılar tərəfindən yığılan və bitkilərin şirəsindən əldə edilən təbii bir maddədir. Arılar bu maddəni pətəklərinin müdafiəsi və sterilizasiyası üçün istifadə edirlər. Propolis tərkibində müxtəlif qatranlar, balzamlar, bal mumu, efir yağları və bir sıra bioaktiv maddələr olan kompleks bir qarışımdır. Yüz illərdir ki, propolis təbii dərman kimi istifadə olunur və onun bir çox sağlamlıq faydaları məlumdur.
Propolis haqqında daha ətraflı:
Propolisin mənşəyi
Propolis, əsasən ağacların və bitkilərin qabıq və yarpaqlarından yığılan qatranlardan hazırlanır. Arılar bu qatranları xüsusi fermentlərlə qarışdıraraq propolis yaradırlar. Pətək daxilində arılar propolisi dezinfeksiya etmək, mikroorqanizmlərin və xəstəlik törədicilərinin yayılmasının qarşısını almaq üçün istifadə edirlər.
Propolisin tərkibi
Propolis tərkibində müxtəlif bioloji aktiv maddələr və kimyəvi birləşmələr saxlayır. Əsas tərkib hissələri aşağıdakılardır:
- Flavonoidlər: Antioksidant xüsusiyyətlərə malikdir və bədənin immun sistemini gücləndirir.
- Balsamlar və efir yağları: Propolisin antibakterial və antiviral təsirlərini artırır.
- Vitaminlər və minerallar: Propolis tərkibində C vitamini, B qrupu vitaminləri və müxtəlif minerallar (sink, dəmir, manqan) var.
Propolisin sağlamlığa faydaları
Propolisin sağlamlıq üçün bir çox faydası var. Aşağıda ən vacib faydalar göstərilmişdir:
1. Antibakterial və antiviral təsirlər
Propolis, bakteriya və viruslara qarşı təbii qoruyucu rol oynayır. O, infeksiyalara qarşı bədəni müdafiə edərək xəstəliklərin yayılmasının qarşısını alır. Bu səbəbdən propolis, soyuqdəymə və qrip kimi xəstəliklər zamanı geniş istifadə olunur.
2. İmmuniteti gücləndirir
Propolis tərkibində olan flavonoidlər və antioksidantlar bədənin immun sistemini gücləndirir. O, orqanizmi zərərli sərbəst radikallardan qoruyur və immun cavabını artırır.
3. Dəri problemlərini müalicə edir
Propolis, yanıq, kəsik və yaraların sağalmasını sürətləndirir. O, dərinin yenilənməsini stimullaşdırır və yaraların infeksiyadan qorunmasına kömək edir. Bu səbəbdən propolis tərkibli kremlər və məlhəmlər dəri problemlərində geniş istifadə olunur.
4. Ağız sağlamlığına faydaları
Propolis ağız boşluğundakı bakteriyalara qarşı təsirli ola bilər. O, diş çürüməsinə, diş əti xəstəliklərinə və ağız içi yaralara qarşı qoruyucu təsir göstərir. Propolis tərkibli ağız yuyucu məhlullar diş ətinin sağlamlığını qorumaqda təsirli olur.
Propolis necə istifadə olunur?
Propolis müxtəlif formalarda istifadə edilə bilər:
- Propolis damcıları: Propolis ekstraktı kimi satılır və gündəlik immun dəstək üçün suya və ya çaya əlavə edilərək istifadə olunur.
- Propolis məlhəmi: Dəri problemlərində, yaraların müalicəsində istifadə olunan məlhəm və kremlər formasında tətbiq olunur.
- Propolis spreyi: Boğaz ağrısı və iltihab zamanı ağız boşluğuna püskürdülən sprey formasında istifadə olunur.
Propolis həmçinin kapsul şəklində, təbii saqqızlar və pastillər formasında da satılır və bədənin ehtiyaclarına uyğun istifadə edilə bilər.
Propolisin yan təsirləri və diqqət ediləcək nüanslar
Propolis təbii bir maddədir, lakin bəzi insanlarda allergik reaksiyalara səbəb ola bilər. Xüsusilə arı məhsullarına qarşı həssaslığı olan şəxslər propolisdən istifadə edərkən ehtiyatlı olmalıdırlar. Propolisin istifadəsi zamanı qaşınma, dəridə qızartı və ya nəfəs darlığı kimi simptomlar yaranarsa, istifadəsi dayandırılmalı və həkimə müraciət edilməlidir.