Qastrit nədir?

Qastrit, mədənin daxili selikli qişasının iltihabı və ya zədələnməsi ilə xarakterizə olunan bir xəstəlikdir. Bu vəziyyət kəskin və ya xroniki formada ola bilər. Qastrit müxtəlif səbəblərlə, o cümlədən bakterial infeksiya, qidalanma vərdişləri və ya dərman istifadəsi ilə əlaqədar meydana gələ bilər.

Qastritin növləri

Kəskin qastrit, mədənin selikli qişasında qısa müddət ərzində yaranan ani iltihabdır. Bu vəziyyət aşağıdakı səbəblərdən qaynaqlana bilər:

• Spirtli içkilərin həddindən artıq istehlakı.
• Kimyəvi maddələrə məruz qalma.
• Kəskin dərman istifadəsi, xüsusilə qeyri-steroid iltihab əleyhinə dərmanlar

Xroniki qastrit, uzun müddət davam edən və zamanla mədənin selikli qişasında ciddi dəyişikliklərə səbəb olan iltihabdır. Əsas səbəbləri:

• Helicobacter pylori infeksiyası.
• Autoimmün xəstəliklər.
• Davamlı olaraq zərərli qidaların qəbulu.

Qastritin simptomları

Qastritin simptomları vəziyyətin növünə və şiddətinə görə dəyişə bilər. Ən çox rast gəlinən simptomlar bunlardır:

• Qarında ağrı və yanma hissi.
• Bulantı və qusma.
• Şişkinlik və qaz yığılması.
• İştahanın azalması.
• Qara və ya qanlı nəcis.

Qastritin səbəbləri

Qastrit müxtəlif faktorlarla meydana gələ bilər. Ən əsas səbəblər bunlardır:

Helicobacter pylori infeksiyası-bu bakteriya mədənin selikli qişasına yapışaraq iltihaba səbəb olur. Helicobacter pylori, qastritin ən geniş yayılmış səbəblərindən biridir.

Dərman istifadəsi-aspirin, ibuprofen kimi qeyri-steroid iltihab əleyhinə dərmanlar mədənin selikli qişasına zərər verə bilər.

Spirtli içkilər-həddindən artıq spirtli içki qəbulu mədənin selikli qişasına zərər yetirərək qastritə səbəb olur.

Autoimmün xəstəliklər

Bədəndəki immun sistem mədənin selikli qişasına hücum etdikdə autoimmün qastrit yaranır.

Qastritin diaqnozu

Qastritin diaqnozu üçün həkimlər bir sıra testlər və müayinələr həyata keçirir:

• Endoskopiya: Mədənin daxili səthini yoxlamaq üçün kamera ilə təchiz edilmiş incə borudan istifadə olunur.
• Helicobacter pylori testi: Qan, nəcis və ya nəfəs analizi vasitəsilə bakteriya aşkarlanır.
• Qan testi: Mədə qişasında zədələnmənin təsirlərini müəyyən etmək üçün istifadə olunur.

Qastritin müalicəsi xəstəliyin səbəbinə əsaslanır. Əsas müalicə üsulları bunlardır:

Dərman müalicəsi

• Antibiotiklər: Helicobacter pylori infeksiyasını aradan qaldırmaq üçün.
• Turşu azaldıcı dərmanlar: Mədədəki turşuluğun səviyyəsini azaltmaq üçün.
• Antiasidlər: Mədədəki turşuluq balansını təmin etmək üçün.

Qidalanma və həyat tərzi dəyişiklikləri

• Turşulu qidaların azaldılması.
• Spirtli içkilərin və siqaretin tərgidilməsi.
• Balanslı və nizamlı qidalanma.

Qastritin qarşısının alınması

• Sağlam qidalanma vərdişləri.
• Helicobacter pylori infeksiyasından qorunmaq.
• Qeyri-steroid iltihab əleyhinə dərmanların istifadəsini məhdudlaşdırmaq.
• Müntəzəm tibbi müayinələr.