Aplikasiya nədir?
Aplikasiya (application) sözü latın mənşəlidir və “applicare” – “tətbiq etmək”, “istifadə etmək” mənasını daşıyır. Bu termin əsasən texnologiya, incəsənət və tibb sahələrində işlədilir.
Müasir dövrdə aplikasiya dedikdə daha çox mobil və kompüter proqramları başa düşülür. Lakin bu termin müxtəlif sahələrdə fərqli mənalarda istifadə edilə bilər.
Aplikasiya informasiya texnologiyalarında
İT və proqramlaşdırma sahəsində aplikasiya dedikdə istifadəçinin müəyyən funksiyaları yerinə yetirməsi üçün hazırlanmış proqram təminatı nəzərdə tutulur. Bu, iki əsas kateqoriyaya bölünür:
- Mobil tətbiqlər – Android və iOS platformaları üçün hazırlanan proqramlar. Məsələn, WhatsApp, Instagram, Google Maps və s.
- Kompüter proqramları – Windows, Mac və Linux sistemlərində işləyən tətbiqlər. Məsələn, Microsoft Word, Adobe Photoshop, Google Chrome və s.
Aplikasiyalar müxtəlif məqsədlər üçün istifadə oluna bilər:
- Əyləncə – oyunlar, musiqi və video platformaları.
- Biznes və məhsuldarlıq – ofis proqramları, hesablama və təşkilati tətbiqlər.
- Təhsil və öyrənmə – dil öyrənmə, kurslar və e-kitablara çıxış üçün tətbiqlər.
Aplikasiya mobil texnologiyalarda
Mobil cihazlarda aplikasiya əsas funksional elementlərdən biridir. Mobil aplikasiyalar aşağıdakı kateqoriyalara bölünür:
- Native aplikasiyalar – müəyyən bir əməliyyat sistemi üçün xüsusi hazırlanmış tətbiqlər (məsələn, iOS üçün Swift dilində yazılmış tətbiqlər).
- Hybrid aplikasiyalar – həm iOS, həm də Android üçün işləyən, veb-texnologiyalarla hazırlanmış tətbiqlər (məsələn, React Native və ya Flutter ilə hazırlanmış proqramlar).
- Web aplikasiyalar – brauzer üzərindən işləyən proqramlar (məsələn, Google Docs və ya Facebook-un veb versiyası).
Mobil aplikasiyalar həyatımızı asanlaşdıran əsas texnoloji vasitələrdən biridir və onların istifadəsi hər il artır.
Aplikasiya incəsənət və dizaynda
İncəsənət və əl işlərində aplikasiya hər hansı bir materialın başqa bir material üzərinə tikilməsi və ya yapışdırılması ilə yaradılan dekorativ sənət növüdür. Əsasən tekstil, kağız və digər materiallarla işlənir.
İncəsənətdə aplikasiya üsulu müxtəlif sahələrdə istifadə edilir:
- Moda dizaynı – paltar üzərinə xüsusi dekorativ elementlərin əlavə edilməsi.
- Daxili dizayn – divar kağızları, mebel və interyer detalları üçün aplikasiyalar.
- Müasir sənət – kolajlar və müxtəlif vizual effektlər yaratmaq üçün istifadə edilir.
Aplikasiya tibbdə və kosmetologiyada
Tibb sahəsində aplikasiya dedikdə dərman və ya müalicəvi vasitələrin dəriyə və ya bədənə tətbiqi nəzərdə tutulur. Burada əsas növlər bunlardır:
- Dəri aplikasiyası – dərmanların xüsusi plastır və ya məlhəm vasitəsilə dəri üzərinə tətbiqi.
- Kosmetoloji aplikasiya – üz və bədən üçün müxtəlif maskaların və serumların tətbiqi.
- Fizioterapiyada aplikasiya – tibbi müalicə üçün müxtəlif istilik və ya soyuq kompreslərin istifadəsi.
Aplikasiyanın müasir dünyada əhəmiyyəti
Müasir dövrdə aplikasiyalar həm texnologiyada, həm incəsənətdə, həm də tibbdə geniş istifadə olunur. Xüsusilə mobil və kompüter aplikasiyaları insanların gündəlik həyatında böyük rol oynayır.