Hipotonik vəziyyət nədir?

Hipotonik vəziyyət – arterial təzyiqin normadan aşağı olması ilə xarakterizə edilən haldır. Bu vəziyyət zamanı insanın qan təzyiqi 90/60 mmHg və ya daha aşağı olur. Hipotoniya həm müvəqqəti, həm də xroniki ola bilər.

Hipotonik vəziyyətin səbəbləri

Hipotoniyanın müxtəlif səbəbləri ola bilər. Əsas səbəblər bunlardır:

• Genetik meyillilik – Bəzi insanlarda aşağı təzyiq irsi faktorlar nəticəsində yaranır.
• Maye itkisi (dehidratasiya) – Orqanizmdə maye azaldıqda qan dövranı zəifləyir və təzyiq düşür.
• Qan itkisi – Qəfil qanaxmalar hipotonik vəziyyətə səbəb ola bilər.
• Ürək xəstəlikləri – Ürək çatışmazlığı, bradikardiya və digər ürək problemləri arterial təzyiqin düşməsinə gətirib çıxara bilər.
• Hormon çatışmazlığı – Qalxanabənzər və böyrəküstü vəz problemləri təzyiqin aşağı düşməsinə səbəb ola bilər.
• Qida və vitamin çatışmazlığı – B12 vitamini və fol turşusunun çatışmazlığı hipotoniyanın yaranmasına təsir edir.
• Stress və sinir gərginliyi – Sinir sistemində pozuntular hipotonik vəziyyətə gətirib çıxara bilər.

Hipotoniyanın əlamətləri

Hipotonik vəziyyətin əsas simptomları bunlardır:

• Başgicəllənmə və zəiflik
• Göz qaralması və huşun itirilməsi
• Üşümə və soyuq tər
• Yorğunluq və halsızlıq
• Konsentrasiya çətinliyi
• Ürək döyüntüsündə yavaşlama və ya nizamsızlıq
• Ürək bulanması

Hipotonik vəziyyətin növləri

Hipotoniya fərqli formalarda özünü göstərə bilər:

• Ortostatik hipotoniya – İnsan oturmuş və ya uzanmış vəziyyətdən qalxdıqda qan təzyiqinin qəfil düşməsi.
• Postprandial hipotoniya – Yeməkdən sonra qan təzyiqinin azalması.
• Nevrogen hipotoniya – Sinir sistemi ilə bağlı problemlər nəticəsində yaranan aşağı təzyiq.
• Xroniki hipotoniya – Daimi və uzunmüddətli aşağı təzyiq.

Hipotoniyanın fəsadları

Müalicə olunmadıqda hipotonik vəziyyət müxtəlif sağlamlıq problemlərinə yol aça bilər:

• Beynin oksigen çatışmazlığı
• Yaddaş problemləri
• Ürək-damar xəstəliklərinin inkişafı
• Şok vəziyyəti və orqan çatışmazlığı

Hipotonik vəziyyətin müalicəsi və profilaktikası

Hipotoniyanın müalicəsi onun yaranma səbəblərindən asılıdır. Müalicə və profilaktika üçün əsas üsullar:

• Düzgün qidalanma – Duz, su və kaliumla zəngin qidaların istehlakı təzyiqin sabit qalmasına kömək edir.
• Maye qəbulunun artırılması – Su içmək qan həcmini artıraraq təzyiqi normallaşdırır.
• Fiziki aktivlik – İdman və hərəkət qan dövranını yaxşılaşdırır.
• Kofein və yaşıl çay – Hipotonik vəziyyətdə təzyiqi qaldırmaq üçün təbii üsullar kimi istifadə edilə bilər.
• Stressdən uzaq durmaq – Meditasiya və rahatladıcı məşqlər hipotoniyanın qarşısını almağa kömək edir.

Hipotonik vəziyyət ciddi sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilsə də, düzgün həyat tərzi və profilaktik tədbirlərlə onu idarə etmək mümkündür. Daimi olaraq başgicəllənmə, halsızlıq və zəiflik hiss edirsinizsə, həkimə müraciət etməyiniz vacibdir.

Kimlər hipotonik vəziyyətə daha çox meyllidir?

• Gənclər və yeniyetmələr – Xüsusilə böyümə və hormonal dəyişiklik dövründə hipotonik vəziyyət müşahidə oluna bilər.
• İdmançılar – Davamlı məşq edən insanlarda aşağı qan təzyiqi normal sayılır.
• Yaşlı insanlar – Qocalıqda qan təzyiqinin normadan aşağı olması beyin və ürək-damar xəstəliklərinə səbəb ola bilər.
• Hamilə qadınlar – Hamiləlik zamanı qan dövranının dəyişməsi hipotoniyaya səbəb ola bilər.