İhlamur nədir

İhlamur (latınca: Tilia), əsasən mülayim iqlim qurşaqlarında yetişən yarpaqlı ağac növüdür. İhlamur ağacı həm estetik görünüşü, həm də müalicəvi xüsusiyyətləri ilə tanınır. Onun çiçəkləri, yarpaqları və bəzən qabığı müxtəlif dərman və çay qarışıqlarında istifadə olunur. Xalq təbabətində və alternativ tibbdə geniş yer alan ihlamur, əsrlərdir ki, təbii müalicə vasitəsi kimi qəbul edilir.

İhlamur ağacı adətən 20-30 metrə qədər böyüyə bilər və yay aylarında gözəl qoxulu sarı-açıq çiçəklər açır. Bu çiçəklər toplanaraq qurudulur və əsasən çay kimi istifadə olunur.

İhlamurun tarixi və mənşəyi

İhlamur ağacının tarixi çox qədim dövrlərə gedib çıxır. Avropa, Asiya və Şimali Amerikada təbii şəkildə yayılmış bu ağac qədim yunanlar və romalılar tərəfindən müqəddəs sayılırdı. Onlar ihlamurun sakitləşdirici və şəfa verici gücünə inanırdılar.

Orta əsr Avropasında isə ihlamur ağacı saray bağlarında və şəhər meydanlarında əkilirdi. O, yalnız təbiət gözəlliyi ilə deyil, həm də xalq arasında sağaldıcı gücü ilə məşhur idi. Azərbaycanda da xalq təbabətində ihlamura geniş yer verilir və xüsusilə soyuqdəymə zamanı “ihləmli çay” geniş yayılıb.

İhlamurun faydaları

İhlamur çiçəkləri və yarpaqları bir çox faydalı təsirə malikdir. Onun əsas istifadəsi sahələri bunlardır:

• Soyuqdəymə və qrip: İhlamur tərlədici təsir göstərərək bədənin hərarətini salır və immun sistemini gücləndirir.
• Stress və əsəb gərginliyi: İhlamur çayı sinir sistemini sakitləşdirir, yuxusuzluğa qarşı təsirlidir.
• Həzm sisteminə təsiri: Qəbizlik, mədə ağrıları və köp kimi problemlərin azaldılmasında kömək edir.
• İltihab əleyhinə təsir: Bədən daxilindəki yüngül iltihabların qarşısını almaqda təsirlidir.
• Antioksidant təsir: İhlamur antioksidantlarla zəngindir və bu xüsusiyyət hüceyrələrin yenilənməsinə dəstək olur.

İhlamur çayı necə hazırlanır

İhlamur çayı hazırlamaq olduqca sadədir və ev şəraitində rahatlıqla edilə bilər:

1. 1-2 çay qaşığı quru ihlamur çiçəyi bir fincana qoyulur.
2. Üzərinə təxminən 200 ml qaynar su əlavə edilir.
3. 5-10 dəqiqə dəmlənməyə qoyulur.
4. İstəyə görə bal və ya limon əlavə edilə bilər.

Bu çay gündə 1-2 dəfə içildikdə həm sakitləşdirici, həm də bədənə gücləndirici təsir göstərir.

İhlamurun yan təsirləri və ehtiyatlar

Hər nə qədər təbii olsa da, ihlamurun da bəzi hallarda diqqətlə istifadə olunması tövsiyə olunur:

• Hamiləlik və südvermə dövründə: Həkimlə məsləhətləşmədən istifadə olunmamalıdır.
• Allergik reaksiyalar: Bəzi insanlarda ihlamur çiçəklərinə qarşı allergik reaksiyalar müşahidə oluna bilər.
• Davamlı istifadədə ehtiyat: Uzun müddət fasiləsiz istifadə ürək döyüntüsünü sürətləndirə və başgicəllənmə yarada bilər.

Hər hansı tibbi xəstəlik və ya dərman istifadəsi varsa, ihlamurdan istifadə etməzdən əvvəl həkimlə məsləhətləşmək vacibdir.

İhlamur ağacının ekoloji əhəmiyyəti

İhlamur təkcə tibbi faydaları ilə deyil, həm də təbiət üçün əhəmiyyətlidir. Onun geniş yarpaqları havanı təmizləyir, çiçəkləri isə arılar üçün əla nektar mənbəyidir. Şəhərlərdə əkilən ihlamur ağacları həm sərinlik yaradır, həm də səs-küy və tozun qarşısını alır.

Bu ağac həmçinin landşaft dizaynında estetik görünüşü ilə üstünlük qazanır. Həm kənd, həm də şəhər mühitində ihlamur ağacları insanlara həm fayda verir, həm də gözəllik bəxş edir.

İhlamur, əsrlərdir təbiətin bizə bəxş etdiyi ən faydalı bitkilərdən biridir. Onun həm sağlamlıq, həm də ekoloji cəhətdən çoxsaylı üstünlükləri vardır. Xüsusilə soyuq havalarda ihlamur çayı təkcə bədəni deyil, ruhu da isidir. Lakin bütün təbii məhsullarda olduğu kimi, onu da düzgün və ehtiyatla istifadə etmək vacibdir.