Invoys qiyməti nədir?
Invoys qiyməti, müəyyən bir məhsulun istehsalçıdan və ya təchizatçıdan satıcıya satılarkən tətbiq olunan ilkin qiymətidir. Bu qiymət, məhsulun topdan satış qiymətini və ya avtomobil bazarında olduğu kimi, distribyutorlar və dilerlər üçün tətbiq olunan satış qiymətini ifadə edə bilər. Invoys qiyməti, xüsusilə avtomobil alqı-satqısı kimi sahələrdə tez-tez rast gəlinir və həmin məhsulun son istifadəçi qiymətindən fərqli ola bilər. Invoys qiyməti, əsasən, alış-verişdə bir baza olaraq istifadə olunur və müştərilərlə aparılan danışıqlarda mühüm rol oynayır.
Bu məqalədə invoys qiymətinin nə olduğunu, hansı sahələrdə istifadə edildiyini və onun alqı-satqı prosesində necə tətbiq olunduğunu izah edəcəyik.
Invoys qiyməti nə deməkdir?
Invoys qiyməti, məhsulun satıcıya təhvil verilməzdən əvvəl istehsalçı və ya təchizatçı tərəfindən qoyulan ilkin satış qiymətidir. Bu, əsasən topdan satış qiyməti kimi qəbul edilir və məhsulun pərakəndə satış qiymətindən adətən aşağı olur. İstehsalçılar məhsulu təchizatçılara və ya dilerlərə invoys qiymətindən təklif edir, daha sonra dilerlər həmin məhsulu müəyyən əlavə dəyər qoyaraq müştərilərə satırlar.
Məsələn, avtomobil sənayesində invoys qiyməti, istehsalçının dilerə avtomobili hansı qiymətə təklif etdiyini göstərir. Dilerlər bu qiymətdən müəyyən mənfəət marjası əlavə edərək avtomobili müştərilərə təklif edir. Müştəri üçün invoys qiyməti bazarlıq prosesində mühüm bir məlumatdır, çünki bu qiymət əsasında dilerlə danışıq aparmaq mümkündür.
Invoys qiyməti ilə pərakəndə satış qiyməti arasındakı fərq
İnvoys qiyməti ilə pərakəndə satış qiyməti arasında müəyyən fərqlər mövcuddur. Aşağıda bu fərqlərə nəzər salaq:
Invoys qiyməti istehsalçı və ya təchizatçı tərəfindən təyin olunan ilkin qiymətdir. Bu qiymətə məhsulun istehsal dəyəri, distribyutor xərcləri və digər ilkin xərclər daxildir. Lakin bu, son müştəriyə təklif olunan qiymətdən daha aşağıdır. Dilerlər invoys qiymətinə öz marjasını əlavə edərək satış qiyməti təyin edirlər.
Pərakəndə satış qiyməti isə müştərilərə təklif olunan son qiymətdir. Bu qiymət invoys qiymətindən yuxarıdır və dilerlərin mənfəət marjası, logistik xərclər və bəzən vergi və rüsumlar da daxil olmaqla müəyyən əlavə xərclər nəzərə alınaraq formalaşır. Pərakəndə satış qiyməti, adətən, müştərinin məhsulu əldə etmək üçün ödəməli olduğu tam məbləği əks etdirir.
Invoys qiymətinin tətbiq sahələri
Invoys qiyməti bir çox sahədə istifadə olunsa da, ən çox rast gəlinən tətbiq sahəsi avtomobil alqı-satqısıdır. Lakin digər sahələrdə də invoys qiymətinə rast gəlmək mümkündür:
Avtomobil sənayesi
Avtomobil sənayesində invoys qiyməti geniş istifadə olunan bir anlayışdır. İstehsalçılar avtomobilləri dilerlərə invoys qiyməti ilə təklif edir, daha sonra dilerlər bu qiymət üzərinə müəyyən faiz əlavə edərək avtomobilləri müştərilərə təklif edirlər. Müştərilər üçün invoys qiyməti dilerlərlə danışıq aparmaq üçün başlanğıc nöqtəsi rolunu oynayır.
Topdan satış bazarları
Topdan satış bazarlarında invoys qiyməti məhsulun böyük miqdarda alınması zamanı tətbiq olunur. İstehsalçılar və təchizatçılar məhsulu pərakəndə satışa çıxarmadan əvvəl təchizatçılara invoys qiyməti ilə satır. Bu qiymət təchizatçılar üçün topdan satışın əsas qiymətini təşkil edir və pərakəndə satış qiymətindən aşağı olur.
Idxal-ixrac əməliyyatları
İnvoys qiyməti idxal-ixrac əməliyyatlarında da mühüm rol oynayır. Beynəlxalq ticarətdə invoys qiyməti məhsulun istehsalçı tərəfindən xarici bazara təklif olunan qiymətini ifadə edir. Bu qiymət, adətən, idxal xərcləri və gömrük rüsumları əlavə edilmədən əvvəlki baza qiyməti kimi çıxış edir.
Invoys qiyməti necə təyin olunur?
İnvoys qiyməti istehsalçı tərəfindən bir sıra amillərə əsaslanaraq təyin olunur. Bu amillər arasında aşağıdakılar yer alır:
- İnvoys qiymətinin əsas komponenti məhsulun istehsal dəyəridir. İstehsalçılar məhsulu hazırlamaq üçün sərf olunan xərcləri nəzərə alaraq invoys qiymətini təyin edirlər. Bu xərclərə işçi qüvvəsi, xammal və istehsal prosesləri daxildir.
- İstehsalçılar məhsulları dilerlərə və ya təchizatçılara çatdırmaq üçün müəyyən logistik xərclər çəkirlər. Bu xərclər invoys qiymətinə daxil edilir və məhsulun bazara çatdırılmasını təmin edir.
- Rəqabət və bazarın vəziyyəti də invoys qiymətinin təyin edilməsində mühüm rol oynayır. İstehsalçılar məhsulun bazarda rəqabət qabiliyyətli olması üçün uyğun qiymət təyin etməyə çalışırlar.
Invoys qiyməti ilə danışıq aparmaq
İnvoys qiyməti, xüsusilə avtomobil alqı-satqısında müştərilər üçün bazarlıq prosesində əhəmiyyətli bir məlumatdır. Müştərilər invoys qiyməti barədə məlumatlı olduqda, dilerlərlə daha effektiv danışıq apara bilərlər. Müştəri dilerdən məhsulu invoys qiymətinə yaxın qiymətlə almağa çalışaraq daha sərfəli razılaşma əldə edə bilər.
Müştərilər invoys qiymətini öyrənmək üçün istehsalçının və ya dilerin veb-saytına daxil ola bilər. Həmçinin, avtomobil bazarı ilə bağlı bir çox saytlar invoys qiymətləri barədə məlumat təqdim edir.
Bəzi hallarda dilerlər müştərilərə invoys qiymətindən müəyyən endirimlər də təklif edə bilər. Xüsusilə, müəyyən mövsümlərdə və ya xüsusi kampaniyalar zamanı dilerlər invoys qiyməti ilə daha sərfəli təkliflər edə bilərlər.
Invoys qiymətinin müştəri üçün əhəmiyyəti
İnvoys qiymətini bilmək müştəri üçün bir çox üstünlük təmin edir. Aşağıda invoys qiymətinin müştərilərə nə üçün vacib olduğunu izah edirik:
- İnvoys qiymətini bilən müştəri məhsulun real dəyərini daha yaxşı qiymətləndirə bilər. Bu qiymət müştəriyə məhsulun dəyəri haqqında daha ətraflı məlumat verir və onun hansı qiymətə alınacağını müəyyən etməyə kömək edir.
- İnvoys qiyməti ilə bağlı məlumata sahib olmaq müştərinin dilerlərlə danışıq apararkən güclü mövqeyə malik olmasına kömək edir. Müştəri invoys qiymətini biləndə dilerdən daha sərfəli qiymətlər əldə etməyə çalışa bilər.
- İnvoys qiyməti ilə pərakəndə satış qiyməti arasındakı fərqi bilən müştəri, məhsulun üzərinə qoyulan əlavə xərcləri (mənfəət, logistika və s.) də dərk edə bilər. Bu məlumat müştərilərə daha şüurlu və balanslı qərarlar qəbul etməyə kömək edir.
Invoys qiyməti, məhsulun istehsalçıdan və ya təchizatçıdan dilerə ötürüldüyü zaman tətbiq olunan ilkin qiymətdir. Bu qiymət, müştərilər üçün baza qiyməti rolunu oynayır və məhsulun son satış qiymətindən fərqlənir.