Kefir nədir?

Kefir, fermentasiya edilmiş süd məhsulu olub, unikal probiyotik xüsusiyyətləri ilə tanınır. Bu içki, əsasən inək südündən hazırlanır, lakin keçi və ya qoyun südü ilə də əldə edilə bilər. Kefir süd turşusu bakteriyaları və mayaların birgə fəaliyyətindən yaranan bir məhsuldur. Onun tərkibində zülallar, vitaminlər, minerallar və faydalı mikroorqanizmlər bol miqdarda olur, bu da onun sağlamlığa faydalı bir içki olmasını təmin edir.

Bu məqalədə kefirin nə olduğunu, onun mənşəyini, qida dəyərini, sağlamlığa faydalarını və necə hazırlandığını ətraflı şəkildə izah edəcəyik.

Kefir nə deməkdir?

Kefir, sözün kökü türkcə “keyif” sözündən gəlir, bu da “rahatlıq”, “məmnunluq” deməkdir. Bu içkinin adının belə olması, onun istehlak edildikdən sonra bədəndə yaratdığı rahatlıq və yaxşılıq hissini əks etdirir. Kefir, tarixi yüzilliklərə dayanan bir içkidir və ilk olaraq Qafqaz dağlarında yaşayan xalqlar tərəfindən istehsal olunmuşdur. Ənənəvi kefir, kefir dənələri adlanan xüsusi mikroorqanizmlərlə mayalanan süd vasitəsilə əldə edilir.

Kefir, dünyada probiyotik xüsusiyyətləri ilə geniş şəkildə tanınır və sağlam qidalanma rejimində əhəmiyyətli bir yer tutur. O, südün fermentasiya edilməsi nəticəsində əldə olunan və probiyotik bakteriyalarla zəngin bir içkidir.

Kefirin tərkibi

Kefirin tərkibi olduqca zəngindir. Aşağıda onun əsas tərkib hissələrini qeyd edək:

Probiyotiklər, bağırsaqlarda yaşayan və həzm sisteminə faydalı olan mikroorqanizmlərdir. Kefir, probiyotik baxımından zəngin bir içki olduğundan, həzm sisteminin sağlamlığına böyük fayda təmin edir. Probiyotiklər bağırsaq florasını normallaşdırır, immunitet sistemini gücləndirir və həzm proseslərini tənzimləyir.

Kefir, yüksək miqdarda zülal ehtiva edir. Zülallar, orqanizmin əsas tikinti materialıdır və əzələ toxumasının inkişafı üçün vacibdir. Bu səbəbdən, kefir idmançılar və aktiv həyat tərzi sürən insanlar üçün faydalı bir içkidir.

Kefir tərkibində bir çox vacib vitamin və minerallar saxlayır. Xüsusilə B qrupu vitaminləri, kalsium, maqnezium və fosfor kefirdə bol miqdarda mövcuddur. Bu maddələr sümüklərin və dişlərin sağlamlığını qorumağa, enerji səviyyələrini artırmağa və immun sistemini gücləndirməyə kömək edir.

Kefirin sağlamlığa faydaları

Kefirin sağlamlığa olan faydaları genişdir və aşağıda onun bəzi əsas üstünlüklərini izah edəcəyik:

Kefir, bağırsaq florasını normallaşdıran probiyotiklərə zəngindir. Həzm problemləri, qəbizlik, ishal və digər mədə-bağırsaq xəstəliklərinin müalicəsində kefir faydalı ola bilər. Həmçinin, kefirin tərkibində olan laktobakteriyalar laktaz fermentini sintez edə bilirlər, bu da laktaza dözümsüzlüyü olan şəxslərin süd məhsullarını daha rahat həzm etməsinə imkan yaradır.

Kefirin tərkibindəki probiyotiklər immun sistemini gücləndirir və orqanizmin infeksiyalara qarşı müqavimətini artırır. Xüsusilə, kefirin tərkibində olan birləşmələr bağırsaqlarda bakteriyaların tarazlığını qoruyur və zərərli mikroorqanizmlərin çoxalmasının qarşısını alır.

Kefir, sümüklərin və dişlərin sağlamlığı üçün vacib olan kalsium və fosfor mənbəyidir. Bu maddələr sümük toxumasının inkişafını və güclənməsini təmin edir. Sümük əriməsi (osteoporoz) riski olan şəxslər üçün kefir xüsusilə faydalıdır.

Kefir, laktaza dözümsüzlüyü olan insanlar üçün alternativ süd məhsulu kimi istifadə edilə bilər. Tərkibindəki faydalı bakteriyalar laktaz fermentini sintez edərək süd şəkərinin (laktozanın) parçalanmasını təmin edir və bu səbəbdən kefir, laktaza dözümsüzlüyü olan şəxslər tərəfindən rahatlıqla istehlak oluna bilər.

Bəzi tədqiqatlar göstərir ki, kefirin tərkibindəki probiyotiklər bədənin allergik reaksiyalara qarşı müqavimətini artıra bilər. Kefir allergiya simptomlarını yüngülləşdirə və bədənin həddindən artıq immun reaksiyalarının qarşısını ala bilər.

Kefirin hazırlanması

Kefiri ev şəraitində hazırlamaq mümkündür və bu proses sadədir. Bunun üçün yalnız kefir dənələri və süd lazımdır.

Kefirin əsasını təşkil edən mikroorqanizmlər kefir dənələri adlanır. Bu dənələr, xüsusi olaraq südün mayalanması və kefirə çevrilməsi üçün istifadə edilir. Kefir dənələri, laktobakteriyalar və mayaların qarışığıdır və südün fermentasiya olunmasına səbəb olur.

Kefir hazırlamaq üçün kefir dənələri südün içinə əlavə edilir və fermentasiya prosesi başlayır. Bu proses 24-48 saat ərzində davam edir və südün tərkibindəki şəkərlər probiyotik bakteriyalar tərəfindən fermentləşdirilərək kefirə çevrilir.

Fermentasiya başa çatdıqdan sonra kefir süzülür və kefir dənələri yenidən istifadə oluna bilər. Kefir soyuducuda saxlanıla bilər və bir neçə gün ərzində istehlak edilə bilər.

Kefirin yan təsirləri

Kefir ümumiyyətlə sağlam bir içki hesab edilsə də, bəzi insanlarda bəzi yan təsirlərə səbəb ola bilər. Məsələn, həzm sistemi zəif olan və ya müəyyən qida allergiyaları olan insanlarda kefir qaz və şişkinlik kimi narahatlıqlara səbəb ola bilər. Buna görə də, yeni başlayanlar kefiri az miqdarda istehlak etməli və orqanizmin reaksiyasını izləməlidir.

Kefir, sağlamlıq üçün çox faydalı bir süd məhsuludur və probiyotik xüsusiyyətləri ilə mədə-bağırsaq sistemini tənzimləyir, immunitet sistemini gücləndirir və sümüklərin sağlamlığını qoruyur. Onun tərkibindəki zülallar, vitaminlər və probiyotiklər sağlam həyat tərzini dəstəkləyir. Ev şəraitində asanlıqla hazırlana bilən kefir, müxtəlif faydaları ilə qidalanma rejiminə əlavə edilə bilər.