PhD nədir?
PhD (Doctor of Philosophy) – elmi sahələr üzrə verilən ən yüksək akademik dərəcədir. Bu dərəcə adətən magistr pilləsini bitirən və müəyyən sahədə dərin tədqiqat aparmaq istəyən şəxslərə verilir. PhD dərəcəsi akademik və elmi karyera üçün mühüm əhəmiyyət daşıyır.
PhD dərəcəsinin məqsədi
PhD dərəcəsinin əsas məqsədi elmi araşdırmalar aparmaq, yeni biliklər yaratmaq və akademik dünyaya töhfə verməkdir. PhD təhsili alan tələbələr:
- Müstəqil tədqiqat aparır,
- Elmi məqalələr yazır və nəşr etdirir,
- Universitetlərdə dərs deyə bilər,
- Elmi konfranslarda iştirak edirlər.
PhD proqramının strukturu
PhD proqramı ümumiyyətlə 3-6 il çəkir və aşağıdakı mərhələlərdən ibarətdir:
1. Kurslar və metodologiya
İlk illərdə tələbələr tədqiqat metodları, statistik analiz və sahəyə dair əsas dərsləri öyrənirlər.
2. Elmi tədqiqat
PhD tələbəsi seçilmiş mövzuda geniş elmi araşdırma aparır.
3. Dissertasiya yazmaq
Tədqiqatın nəticələrinə əsasən, elmi dissertasiya yazılır və müdafiə edilir.
PhD-yə qəbul şərtləri
PhD proqramına qəbul olmaq üçün adətən aşağıdakı tələblər olur:
- Magistr dərəcəsi (bəzi ölkələrdə birbaşa bakalavrdan keçid mümkündür),
- Yaxşı akademik göstəricilər (GPA),
- İngilis dili biliyi (IELTS, TOEFL və ya GRE/GMAT kimi imtahanlar),
- Araşdırma mövzusu və tədqiqat təklifinin (research proposal) təqdim edilməsi.
PhD-nin üstünlükləri
- Daha yüksək akademik status və nüfuz
- Universitetlərdə dərs demək və tədqiqat aparmaq imkanı
- Beynəlxalq elmi jurnallarda nəşrlər və konfranslarda iştirak
- İxtisas üzrə yüksək maaşlı iş imkanları
PhD və digər akademik dərəcələr
- Bakalavr (Bachelor’s degree – BA, BSc) – 3-4 il çəkir, əsas akademik biliklər verilir.
- Magistr (Master’s degree – MA, MSc, MBA) – 1-2 il çəkir, ixtisaslaşmanı təmin edir.
- PhD (Doctor of Philosophy) – Akademik sahədə ən yüksək dərəcədir və elmi araşdırmalar üçün nəzərdə tutulur.
PhD dərəcəsi kimlər üçün uyğundur?
PhD dərəcəsi daha çox akademik və tədqiqat sahəsində karyera qurmaq istəyən şəxslər üçündür. Əgər siz:
- Müstəqil araşdırma aparmaqdan həzz alırsınız,
- Elmi məqalələr yazmaq və nəşr etdirmək istəyirsiniz,
- Universitetdə dərs vermək və tədris aparmaq fikrindəsiniz,
bu halda PhD sizin üçün uyğun seçim ola bilər.
PhD proqramını harada oxumaq olar?
Dünyanın bir çox aparıcı universitetlərində PhD proqramları təklif edilir. Məşhur PhD proqramlarına malik universitetlər:
- Harvard University (ABŞ)
- Oxford University (Böyük Britaniya)
- MIT – Massachusetts Institute of Technology (ABŞ)
- Cambridge University (Böyük Britaniya)
- ETH Zurich (İsveçrə)