Qovun nədir?
Qovun dadlı, şirəli və qida dəyəri yüksək olan bir meyvədir. O, Cucurbitaceae (balqabaqkimilər) fəsiləsinə aid bir bitki olub, çoxsaylı növlərə və fərqli dadlara malikdir. Qovun həm təravətləndirici xüsusiyyətləri, həm də sağlamlıq üçün faydaları ilə məşhurdur.
Qovunun mənşəyi və tarixi
Qovunun əsasən Orta Asiya, İran, Türkiyə və Aralıq dənizi ölkələrində becərildiyi məlumdur. Min illərdir becərilən bu meyvə əvvəllər lüks hesab olunurdu və kral süfrələrində yer alırdı.
Bu meyvənin becərilməsi iqlim şəraitinə bağlıdır. Qovun isti və quraq iqlimləri sevir, buna görə də daha çox çöllük və yarımsəhra bölgələrdə yetişdirilir.
Qovunun tərkibi və qida dəyəri
Qovun çox zəngin vitamin və minerallara sahibdir. Onun əsas tərkib hissələri bunlardır:
✔️ Su – 90%-ə yaxın su tərkibi ilə orqanizmi nəmləndirir.
✔️ Vitaminlər – A, C və B vitaminləri baxımından zəngindir.
✔️ Minerallar – Kalium, maqnezium və dəmir ehtiva edir.
✔️ Antioksidantlar – Bədəni sərbəst radikallardan qoruyur.
✔️ Şəkər və lif – Şirin dada malikdir, eyni zamanda həzm üçün faydalıdır.
Qovunun sağlamlığa faydaları
Qovun təkcə dadlı deyil, həm də sağlamlıq üçün çox faydalıdır. Onun bəzi əsas üstünlükləri:
✔️ Bədəni nəmləndirir – Yüksək su tərkibi ilə susuzluğu aradan qaldırır.
✔️ Həzm sistemini yaxşılaşdırır – Lif tərkibi həzmi asanlaşdırır.
✔️ Dəri sağlamlığını qoruyur – C vitamini və antioksidantlarla dərini qidalandırır.
✔️ İmmuniteti gücləndirir – Vitamin və minerallar xəstəliklərə qarşı qoruyucu təsir göstərir.
✔️ Ürək sağlamlığına faydalıdır – Kalium tərkibi ilə qan təzyiqini tənzimləyir.
Qovunun növləri
Qovun çoxsaylı növlərə malikdir, hər birinin dadı və tərkibi fərqlidir. Ən məşhur qovun növləri:
✔️ Galia qovunu – Sarımtıl rəngdə, yumşaq və şirin.
✔️ Kantalup qovunu – Portağal rəngli iç hissəsi və güclü aromaya malik.
✔️ Bal qovunu – Açıq yaşıl daxili və şirin dadlı.
✔️ Ananas qovunu – Tropik ləzzətə malik.
✔️ Qış qovunu – Daha qalın qabıqlı və uzun müddət saxlanıla bilən.
Qovunun istifadəsi və saxlanması
Qovun təzə, qurudulmuş və ya suyu sıxılmış formada istifadə edilə bilər. Onun saxlanması üçün aşağıdakı məsləhətləri nəzərə almaq lazımdır:
✔️ Otaq temperaturunda yetişdirin – Qovunu soyuducuya qoymazdan əvvəl yetişməsinə icazə verin.
✔️ Soyuducuda saxlayın – Açıldıqdan sonra soyuducuda 3-4 gün müddətində təravətli qalır.
✔️ Dilimləndikdən sonra örtün – Hava keçirməyən qabda saxlayaraq təravətini qoruyun.
Qovunun istehlakı üçün diqqət etməli məqamlar
✔️ Şəkər xəstələri ehtiyatlı olmalıdır – Təbii şəkər miqdarı yüksəkdir.
✔️ Təzə istehlak edin – Çox uzun müddət saxlanılmış qovun bakteriya inkişafına səbəb ola bilər.
✔️ Həddindən artıq yeməkdən çəkinin – Çox qovun yemək mədə narahatlığı yarada bilər.
Qovun dadlı, təravətləndirici və sağlamlıq üçün faydalı bir meyvədir. Onun su, vitamin və minerallarla zəngin olması orqanizmin ümumi sağlamlığını dəstəkləyir. Müxtəlif növləri və istifadə qaydaları ilə qovun yay aylarında xüsusilə sevilən bir meyvədir.