Sadist nədir?

Sadist, digər insanlara ağrı və ya əzab verməkdən həzz alan bir şəxsdir. Bu anlayış, əsasən psixoloji və davranış pozuntularına aid edilir və sadizm olaraq bilinən davranışa işarə edir. Sadistlər başqalarının əzab çəkdiyini görməkdən və ya ağrı verdiklərini bilməkdən zövq alırlar. Bu anlayış yalnız fiziki ağrını deyil, həm də emosional və psixoloji əzabı da əhatə edə bilər. Sadizm termini psixologiya elmi tərəfindən qəbul edilmiş və müəyyən edilmişdir və bir sıra fərqli davranış pozuntuları ilə əlaqələndirilir.

Bu məqalədə sadizmin nə olduğunu, sadist davranışların səbəblərini və psixoloji aspektlərini ətraflı şəkildə izah edəcəyik.

Sadist nə deməkdir?

Sadist, digər insanlara ağrı verməklə zövq alan və bu davranışla özünü rahat hiss edən şəxsi təsvir edir. Sadizm termini ilk dəfə fransız yazıçı və filosof Markiz de Sad tərəfindən istifadə edilmişdir. Onun əsərlərində sadizm davranışının təsviri geniş yer almış və bu anlayış zamanla psixologiya və davranış elminə daxil olmuşdur. Sadizm, insanın başqalarına zərər yetirərək öz xoşbəxtliyini təmin etməsi ilə əlaqələndirilir və ciddi bir psixoloji pozuntu kimi qəbul edilir.

Sadistlər, əksər hallarda güc və nəzarət hissindən zövq alır, başqalarını alçaltmaq və onlara zərər vermək yolu ilə özlərini üstün hiss edirlər. Bu davranış bir çox hallarda cinsi sadizm şəklində də özünü göstərə bilər, lakin sadizm yalnız cinsi təcrübə ilə məhdudlaşmır. Psixoloji və fiziki ağrı verməklə əlaqədar olan sadist davranışlar cəmiyyət üçün ciddi bir təhlükə yarada bilər və bu səbəbdən müalicə və psixoterapiya tələb edir.

Sadizmin əsas xüsusiyyətləri

Sadizmin bəzi əsas xüsusiyyətləri var ki, bu xüsusiyyətlər sadist davranışların müəyyən edilməsinə kömək edir. Aşağıda sadizmin əsas xüsusiyyətlərini izah edirik:

Sadistlərin əsas xüsusiyyətlərindən biri başqalarına ağrı verməkdən həzz almalarıdır. Bu ağrı fiziki ola bilər, lakin eyni zamanda emosional və psixoloji zərər də sadist davranışın bir hissəsi ola bilər. Sadistlər başqalarının əzab çəkdiyini görməklə zövq alır və bu, onların davranışlarını stimullaşdırır.

Sadist davranışların arxasında çox vaxt güc və nəzarət ehtiyacı dayanır. Sadistlər başqalarını idarə etmək və onların həyatına nəzarət etmək hissi ilə hərəkət edirlər. Bu güc ehtiyacı sadistlərə başqalarına zərər yetirmək üçün stimul verir.

Sadistlərdə çox vaxt empatiya çatışmazlığı olur. Bu o deməkdir ki, onlar başqalarının hisslərini anlamır və ya onlara qarşı laqeyd qalırlar. Bu empatiya çatışmazlığı sadist davranışları daha da gücləndirir və onların başqalarına zərər yetirməsini asanlaşdırır.

Sadizm çox vaxt cinsi davranışlarla da əlaqəli olur. Cinsi sadistlər başqalarına cinsi zorakılıq tətbiq edərək zövq alırlar. Bu davranışlar ciddi hüquqi və sosial nəticələr doğurur və cinayət məsuliyyətinə səbəb ola bilər.

Sadist davranışların səbəbləri

Sadizmin arxasında duran səbəblər çox müxtəlifdir və bir çox psixoloji və sosial faktorlarla əlaqələndirilir. Sadist davranışların yaranmasına səbəb olan bəzi əsas amilləri aşağıda qeyd edirik:

Travma və zorakılıq

Sadist davranışlar çox vaxt keçmişdə yaşanan travmatik təcrübələr və ya zorakılıqla əlaqələndirilir. Uşaqlıqda və ya gənclikdə fiziki və ya emosional zorakılığa məruz qalan insanlar bəzi hallarda bu təcrübələri başqalarına tətbiq etməyə meyilli ola bilərlər.

Güc ehtiyacı

Sadist davranışlar çox vaxt güc və nəzarət ehtiyacı ilə əlaqələndirilir. Gücsüzlük və ya nəzarətsizlik hissi keçmişdə təcrübə edilən travmalardan qaynaqlana bilər və bu da sadist davranışlara səbəb ola bilər. Sadistlər başqalarına zərər yetirərək özlərini güclü və nəzarət edən hiss edirlər.

Psixoloji pozuntular

Sadizm bəzi hallarda psixoloji pozuntuların nəticəsi ola bilər. Antisosial şəxsiyyət pozuntusu (psixopatiya) kimi bəzi psixi xəstəliklər sadist davranışlarla əlaqəli ola bilər. Bu hallarda sadizm çox vaxt müalicə və terapiya tələb edir.

Cəmiyyətdəki rol modelləri

Zorakılıq və aqressiyanın təbliğ edildiyi mühitlərdə və ya ailələrdə böyüyən şəxslər sadist davranışlar göstərə bilərlər. Bu davranışlar öyrənilmiş ola bilər və keçmişdə gördükləri zorakılıq təcrübələrindən təsirlənə bilərlər.

Sadizmin psixoloji təsirləri

Sadizm yalnız başqalarına deyil, həm də sadistlərin özlərinə də mənfi təsir göstərə bilər. Psixoloji aspektlərə baxdıqda, sadizm ciddi mənəvi və emosional problemlərə səbəb ola bilər. Aşağıda sadizmin psixoloji təsirlərinə nəzər salaq:

• Sadistlərin davranışları çox vaxt şəxsi və peşəkar münasibətlərdə problemlərə səbəb olur. Sadistlər başqalarına ağrı verdikcə, yaxın və dərin münasibətlər qurmaqda çətinlik çəkirlər. Bu, onların şəxsi həyatına mənfi təsir göstərə bilər.
• Sadistlərdə çox vaxt psixoloji problemlər yaranır. Onlar depressiya, narahatlıq və ya digər emosional problemlərlə üzləşə bilərlər. Bu problemlər onların ümumi psixi sağlamlığına mənfi təsir göstərə bilər və uzun müddətli müalicə tələb edə bilər.
• Cinsi sadizm və zorakılıq hərəkətləri hüquqi məsuliyyətə səbəb ola bilər. Sadist davranışlar qanun pozuntusu olduqda cinayət məsuliyyətinə səbəb olur və bu, həm şəxsi, həm də sosial həyatda ciddi nəticələr doğurur.

Sadizmin müalicəsi

Sadizm ciddi bir psixoloji pozuntu olduğundan, onun müalicəsi çox vaxt peşəkar psixoterapiya və ya davranış terapiyası vasitəsilə həyata keçirilir. Sadist davranışların müalicəsi üçün aşağıdakı üsullar tətbiq olunur:

• Sadist davranışların aradan qaldırılması üçün psixoterapiya vacibdir. Terapiya prosesi, sadistlərin davranışlarının arxasında duran səbəbləri və bu davranışların mənfi təsirlərini anlamağa kömək edir. Müntəzəm terapiya seansları sadist davranışların azaldılmasına və ya tamamilə aradan qaldırılmasına kömək edə bilər.
• Bəzi hallarda sadist davranışların müalicəsi üçün dərman müalicəsi də təyin edilə bilər. Antidepresanlar və ya antipsikotik dərmanlar psixi pozuntuları idarə etmək və emosional balansı bərpa etmək üçün istifadə edilə bilər.
• Sadistlərin reabilitasiyası üçün sosial dəstək sistemləri də əhəmiyyətlidir. Ailə və dostların dəstəyi, sadist davranışların qarşısının alınmasına və bu davranışların idarə edilməsinə kömək edə bilər.

Sadist, başqalarına ağrı verməkdən zövq alan bir şəxsdir və bu davranış ciddi psixoloji və sosial problemlərə səbəb ola bilər. Sadizmin səbəbləri və təsirləri çox müxtəlifdir və bu davranışlar çox vaxt müalicə və psixoterapiya tələb edir. Sadist davranışların aradan qaldırılması üçün psixoloji müalicə vacibdir və sadizmin sosial nəticələri ciddi ola bilər.