Sarkoma nədir?

Sarkoma, bədənin birləşdirici toxumalarında, xüsusən də sümüklərdə, əzələlərdə, yağ toxumasında və ya qan damarlarında meydana gələn bədxassəli şiş növüdür. Bu xəstəlik nadir hallarda rast gəlinir, lakin ciddi tibbi müdaxilə tələb edir.

Sarkoma, birləşdirici toxumalarda anormal hüceyrələrin nəzarətsiz şəkildə bölünməsi ilə yaranan şişdir. Bu şişlər həm bədxassəli (xərçəng) ola bilər, həm də müalicə edilməzsə, digər orqanlara yayılma riski yaradır.

Sarkomanın yaranma səbəbləri

Genetik faktorlar-Sarkoma bəzi genetik dəyişikliklər nəticəsində yarana bilər. Ailəvi tarixçədə sarkoma olan şəxslərin bu xəstəliyə tutulma riski daha yüksəkdir.

Radiasiya təsiri-Uzunmüddətli radiasiyaya məruz qalmaq sarkomanın yaranma riskini artırır. Əvvəlki xərçəng müalicələri zamanı istifadə edilən radiasiya terapiyası buna misaldır.

Kimyəvi maddələr-Bəzi kimyəvi maddələr, xüsusilə pestisidlər və sənaye tullantıları, sarkomanın inkişafına təsir göstərə bilər.

Sarkomanın növləri

Osteosarkoma-Bu növ əsasən sümüklərdə inkişaf edir və adətən uşaqlar və gənclərdə rast gəlinir.

Liposarkoma-Yağ toxumasında meydana gələn bu şiş növü daha çox böyüklərdə müşahidə olunur.

Leiomiosarkoma-Hamar əzələ toxumasında yaranır və nadir rast gəlinən sarkoma növüdür.

Sarkomanın simptomları

Şişkinlik və ağrı-Sarkoma olan bölgədə şişkinlik və narahatlıq müşahidə oluna bilər. Ağrılar bəzən daimi olur və hərəkəti məhdudlaşdıra bilər.

Çəki itkisi-Sürətli və izah edilməyən çəki itkisi sarkomanın əlaməti ola bilər.

Yorğunluq-Xəstələr tez-tez yorğun və zəif hiss edə bilərlər.

Diaqnostika üsulları

Təsviri müayinə-Sarkomanın diaqnozunda MRT, KT və rentgen müayinələri istifadə olunur. Bu metodlar şişin yerləşdiyi yeri və ölçüsünü təyin etməyə kömək edir.

Biopsiya-Şişdən nümunə götürülərək laboratoriyada analiz edilir. Bu, sarkomanın növünü və yayılma səviyyəsini müəyyənləşdirir.

Müalicə üsulları

Cərrahi müdaxilə-Şişin çıxarılması üçün cərrahiyyə ən təsirli müalicə üsuludur. Əksər hallarda əməliyyat zamanı şiş tamamilə aradan qaldırılır.

Kimyaterapiya-Dərman vasitəsilə şiş hüceyrələrinin məhv edilməsi məqsədilə istifadə olunur.

Radiasiya terapiyası-Radiasiya şüaları vasitəsilə şişin kiçildilməsi və məhv edilməsi təmin edilir.

Sarkomanın qarşısını almaq mümkünmü?

Sağlam həyat tərzi-Düzgün qidalanma və müntəzəm fiziki aktivlik sarkomanın riskini azalda bilər.

Tibbi nəzarət-Genetik meyli olan şəxslər müntəzəm tibbi müayinələrdən keçməlidir.

Sarkoma, erkən diaqnostika və düzgün müalicə ilə nəzarət altına alınması mümkün olan ciddi bir xəstəlikdir. Bu xəstəliyə dair məlumatlılıq artırılmalı və insanların vaxtında tibbi yardım axtarmağa təşviq olunması vacibdir.