Konflikt nədir?

Konflikt insan münasibətlərində qaçınılmaz bir hadisədir. Fərdlər arasında fikir ayrılığı, maraqların toqquşması və ya anlaşılmazlıq nəticəsində yaranan qarşıdurmalar konflikt adlanır.

Konflikt bir və ya bir neçə tərəfin maraqlarının, fikirlərinin və ya məqsədlərinin uyğun gəlməməsi səbəbindən yaranan sosial hadisədir. O, şəxsi, qrup və ya cəmiyyət səviyyəsində baş verə bilər.

Konfliktin səbəbləri

Fikir ayrılıqları-İnsanlar arasında fərqli baxış bucaqları və düşüncə tərzləri konfliktlərin əsas səbəblərindən biridir.

Məqsədlərin toqquşması-Eyni resurslar və ya imkanlar üçün rəqabət edən tərəflər arasında qarşıdurma yarana bilər.

Ünsiyyət problemləri-Anlaşılmazlıq, düzgün olmayan mesajlar və ya ifadələr konfliktlərə səbəb ola bilər.

Emosional gərginlik-Stress, narahatlıq və ya digər emosional hallar insanlar arasında konflikt riskini artırır.

Konflikt növləri

Şəxsi konflikt-Bir fərdin özü ilə yaşadığı daxili ziddiyyətlərdir. Məsələn, qərar qəbul etməkdə çətinlik çəkmək.

Qrup içi konflikt-Bir qrup üzvləri arasında yaranan qarşıdurmalardır. Məsələn, komanda işi zamanı fikir ayrılığı.

Qrup arası konflikt-Fərqli qruplar arasında maraq və ya məqsəd toqquşması zamanı yaranan konfliktlərdir. Məsələn, təşkilatlar arasında rəqabət.

Sosial konflikt-Cəmiyyətdəki müxtəlif təbəqələr və ya qruplar arasında sosial məsələlərdən qaynaqlanan qarşıdurmalardır.

Konfliktin mərhələləri

1. Başlanğıc mərhələ: Problemlərin və fikir ayrılıqlarının yaranması.
2. Təşkil mərhələsi: Tərəflərin qarşılıqlı olaraq reaksiyalar verməsi.
3. Kəskinləşmə mərhələsi: Qarşıdurmanın pik nöqtəyə çatması.
4. Həll mərhələsi: Problemin danışıqlar, vasitəçilik və ya digər yollarla həll edilməsi.

Konfliktin idarə olunması

Vasitəçilik-Tərəflər arasında üçüncü şəxsin iştirakı ilə danışıqların aparılması.

Danışıqlar-Problemin qarşılıqlı razılıq yolu ilə həll olunması.

Empatiya-Tərəflərin bir-birini başa düşməyə çalışması konfliktlərin həllini asanlaşdırır.

Konfliktin nəticələriKonflikt həm müsbət, həm də mənfi nəticələr doğura bilər.

• Müsbət nəticələr: Yaradıcı həll yollarının tapılması, fərqli baxışların anlaşılması.
• Mənfi nəticələr: Gərginliyin artması, münasibətlərin pisləşməsi və emosional narahatlıq.

Konfliktin önlənməsi yolları

• Effektiv ünsiyyət qurmaq
• Problemləri erkən mərhələdə tanımaq və həll etmək
• Empatiya göstərmək və qarşı tərəfin baxış bucağını anlamağa çalışmaq