Narsist nədir?
Narsizm özlərinin “xüsusi” və ya”seçilmiş” olduqlarını düşünən, öz maraqları üçün başqalarını istifadə edən, başqalarının uğurlarını qısqanan, empatiyası olmayan davranış tipidir. Narsist fərdlər, yalnız öz istəklərinə diqqət yetirmək və heyran olmaq kimi xarakterik xüsusiyyətlər göstərən, təkəbbürlü və imtiyaz gözləyən şəxsiyyət pozuqluğu olan insanlardır.
Narsist insanlar, özünü dünyanın mərkəzində görən və digər insanlardan əhəmiyyətli, dəyərli və üstün olduqlarını düşünən eqoist insanlardır. Bu vəziyyət həm də psixiatrik pozğunluq və şəxsiyyət pozğunluğu olaraq təyin olunur. Psixiatriyada narsisistik şəxsiyyət pozğunluğu olan insanlar son dərəcə eqoist və təkəbbürlü insanlar olaraq təyin olunur. Onlar təkəbbürlü, manipulyasiyaya meyllidirlər və səhv etdiklərini düşünmədikləri üçün üzr istəməyi də bilmirlər.
Yeniyetməlik və gənclik dövründə başlayır və uzun müddət davam edir. Bunlar ailədə, işdə və sosial mühitdə problemlər yaradan davranış və uyğunlaşma pozğunluqlarıdır. Kişilərə və qadınlara eyni dərəcədə təsir edən bu problemin bir çox çeşidi var.
Narsisistik şəxsiyyət pozğunluğu olan insanların ümumi xüsusiyyətlərinə aşağıdakılar daxildir:
- Tənqidi qəbul etmir
- Manipulyasiya davranışı nümayiş etdirir
- O, öz mənfəəti üçün başqa şəxslərdən istifadə edir.
- Onunla eyni statusda olan insanlarla dostluq etmək istəyir. Amma bu baş verdikdə belə, irəlidə olmaq istəyi ilə rəqabət aparır.
- Öz qabiliyyətlərini və nailiyyətlərini şişirdir və onları üstün görür.
- O, həmişə haqlı olacağı mühitlər yaradaraq bəyənilmək istəyir.
- Daim tərif gözləyir və bunun üçün məcburi mühit yaradır
- O, digər insanları özündən daha az istedadlı, daha az müvəffəqiyyətli, daha az ağıllı və daha az gözəl görür.
- İnsanların özlərinə xidmət edən mövqedə olduqlarını güman edir.
- O, özünü cəmiyyətin bir parçası kimi görsə də, bu cəmiyyət daxilində xüsusi münasibətə layiq olduğunu düşünür və həmin cəmiyyətin zirvəsindəki şəxs olduğunu hesab edir.
- Ümumiyyətlə, bu pozğunluğun əsasını uşaqlıqda yaşanan dəyərsizlik, sevgisizlik kimi anlayışlar təşkil edir.
- Kənardan nə qədər özünə güvənən görünsə də, özünə inam anlayışı daxildə kövrəkdir və bunu göstərmək onun ən böyük qorxusudur.