Cəfəri fəsiləsindən olan, may-iyun aylarında çiçək açan, ətirli, 40-60 sm hündürlüyündə ağ və çəhrayı rəngli birillik ot bitkisidir. Türkcə kimyon, azərbaycanca zirə adlanır.
Kimyon haqqında daha ətraflı:
Vətəni Şərqi Aralıq dənizi və Yaxın Şərq olan zirə iyul ayında yetişməyə başlayır.
Zirəni ədviyyat kimi üyüdərək, sıxıb yağını çıxararaq və toxum şəklində çay kimi istehlak etmək olar.
Zirə ümumiyyətlə Türkiyə, İran, Özbəkistan, Tacikistan, Mərakeş, Suriya, Hindistan, Çili və Meksikada bitir. Ümumi istifadə edilən üç fərqli zirə növü var.
Zirə ədviyyatı zirə bitkisinin toxumlarının yetişdikdən sonra yığılıb qurudularaq və ya bu toxumların üyüdülməsi yolu ilə alınır. Kəskin, acı və bir qədər sərt dadı var. Xüsusilə ət yeməklərinə əlavə olunur. Kabab kimi bir çox yerli yeməklərə, bəzi içkilərə və xəmirlərə dad vermək üçün istifadə olunur.
İmmunitet zəifliyində, yaddaş problemlərində,pis xolesterol səviyyəsini aşağı salmaq məqsədilə, qanazlığında və bu kimi bir çox sağlamlıqla bağlı problemlərdə uğurla istifadə edilir.
Kimyonun çoxlu müxtəlif növləri var. Ancaq bu növlər bu gün geniş şəkildə tanınmır. Bunlardan ən çox tanınanı ağ zirə və qara zirədir.
Faydaları:
- Qaz sancısını aradan qaldırmağa kömək edir
- Şişkinliyi aradan qaldırır
- Mədə ağrısını azaltmağa kömək edir
- Bədəndəki iltihab problemlərini aradan qaldırmağa kömək edir.
- İmmunitet sistemini gücləndirən xüsusiyyətlərə malikdir
- Qan şəkərini balanslaşdırır
- Tənəffüs pozğunluqlarında təsirlidir
- Həzm sistemini tənzimləyir
- Maddələr mübadiləsini aktivləşdirir
- Yağ forması saç tökülməsini azaldır.
- Tərkibində çoxlu dəmir olduğu üçün qan azlığına yaxşı gəlir.
- Dəri problemləri zamanı faydalıdır.
- Maddələr mübadiləsini sürətləndirir və mədə problemlərini azaldır
- Tərkibindəki lif sayəsində qəbizlik kimi bağırsaq problemlərinə yaxşı gəlir.
- Yaşlanmağa qarşı müqavimət göstərir və qocalma əlamətlərini gecikdirir
- Detoks effektinə malikdir və orqanizmi toksinlərdən təmizləyir
- Çay kimi istehlak edildikdə arıqlamağa kömək edir
Kimyonun zərərli təsirləri nələrdir?
Kimyonun faydaları olsa da, həddindən artıq istifadəsi zərərlidir və əks təsirlərə səbəb ola bilər. Əgər sizdə aşağıdakı hallar varsa, zirə qəbul edərkən çox diqqətli olmaq lazım ola bilər:
- Qan şəkərini azaltma təsiri qan şəkərinin düşməsinə səbəb ola bilər
- Qaraciyər və böyrəklərdə ağrıya səbəb ola bilər
- Həssas və ya allergik dəriniz varsa, qaşınma və səpgilərə səbəb ola bilər.
- Həddindən artıq istehlak edildikdə ürək bulanmasına səbəb ola bilər.